کاوشگر روز

در حالی که بعد از همگروهی عراق با عربستان، فدراسیون فوتبال عراق مانند مرحله قبلی مسابقات انتخابی جام‌جهانی ایران را به عنوان میزبان بازی‌های خانگی خود معرفی کرده بود اما فیفا با این درخواست مخالفت کرد تا نظر فدراسیون فوتبال عربستان به کرسی بنشیند، آن هم در شرایطی که بین فدراسیون‌های 2 کشور در مدت 10 روز گذشته درگیری لفظی جدی‌ای ایجاد شده بود. با این حال فدراسیون فوتبال عراق همچنان تاکید دارد که این تصمیم را نخواهد پذیرفت و به دادگاه عالی ورزش شکایت می‌کند. فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) برگزاری هرگونه بازی بین‌المللی در عراق را به خاطر جنگ و ناامنی که در این کشور وجود دارد منع کرده است.

دوستانی که در اینستاگرام فعال هستند عکس خلیج فارس را با هشتک های مخصوص انتشار بدهند. دهم اردیبهشت روز خلیج فارس مبارک

رهبر معظم انقلاب حجت را برای حمایت از تولید داخلی تمام کردند
جنسی که مشابه داخلی دارد مطلقاً نباید وارد شود
تولید داخلی باید به‌عنوان یک مسئله‌ مقدس شناخته شود

 آمریکا اخلال و خدعه می‌کند و بعد گلایه می‌کنند که چرا ما بدبینیم!/ روی کاغذ می‌نویسند بانک‌ها با ایران معامله کنند اما در عمل جوری «ایران‌هراسی» می‌کنند تا با ایران معامله نشود/ مسئول آمریکایی می‌گوید شاکله‌ی تحریم حفظ شده تا سرمایه‌گذار خارجی بترسد و نیاید.

مسئولین توجّه کنند -هم مسئولین دولتی و قوّه‌ی مجریّه توجّه کنند، هم مجلس شورای اسلامی توجّه کند، هم مسئولین قضائی توجّه کنند، هم نهادهای انقلابی، هم آحاد مردم- ما مظلومیم امّا قوی هستیم؛ مثل مولایمان امیرالمؤمنین. امیرالمؤمنین مظلوم‌ترین بود امّا قوی‌ترین بود.

مراسم تشییع پیکر پاک شهید سروان “حسین همتی” از شهدای ارتشی مدافع حرم، صبح امروز با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین آل هاشم رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش در صفادشت استان البرز برگزار شد.

پیکر این شهید بزرگوار از مقابل مصلی نمازجمعه صفادشت در شهرستان ملارد تا حرم امامزاده بی بی سکینه تشییع شد و بالگردهای هوانیروز نیز مسیر تشییع پیکر شهید را گلباران کردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین آل هاشم در پایان مراسم تشییع، نماز میت را بر پیکر شهید حسین همتی اقامه کرد.

این رزمنده سرافراز ارتش جمهوری اسلامی ایران اخیرا حین انجام ماموریت مستشاری در سوریه توسط تروریست‌های تکفیری به شهادت رسید.

همچنین خاطرنشان می‌شود، امروز پیکر مطهر شهید “صادق شیبک” از دیگر شهدای ارتشی مدافع حرم آل‌الله، نیز در استان گلستان تشییع می‌شود.

شما میخواهی کارگر داخلی را بیکار کنی، کارگر بیگانه را بهره‌مند و برخوردار کنی برای پُز دادن! جنسهای دارای نشان خارجی را [می‌آورند]، یک عدّه پولدار هم -پولدارهای نوکیسه‌ی تازه‌به‌دوران‌رسیده که متأسّفانه در کشور کم نداریم- دنبال نشانهای خارجی‌اند؛ به قول خودشان برندهای خارجی. بنده از این کلمه‌ی «برند» هم خیلی بدم می‌آید. فروش کالای خارجی و مصرف کالای خارجی باید در جامعه به‌عنوان یک ضدّ ارزش شناخته بشود

مدافعان حرم به مناسبت سالروز وفات حضرت زینب (س)، با کمک یکدیگر  ضریح مطهر ایشان را غبار روبی کردند؛ تصویری که از آنها در شبکه های اجتماعی منتشر شد، تحسین بسیاری از کاربران را برانگیخت.

عملیات "پنجه عقاب" و شکست مفتضحانه نیروهای ویژه آمریکا در صحرای طبس در کویر مرکزی ایران داستانی است که اکثر ایرانیان در سنین مختلف به صورت کم و بیش از آن اطلاع دارند. نیروهای عملیات ویژه آمریکا برای آزاد کردن گروگان های خود در لانه جاسوسی تهران، اقدام به یک عملیات سری و مخفیانه کردند که در صحرای طبس این عملیات با شکست مواجه و باعث عقب نشینی مفتضحانه آمریکایی ها از ایران شد؛ موضوعی که جوانب مختلف آن حکایت از اراده ای الهی برای حفظ و تداوم انقلاب و جمهوری اسلامی داشت.

اما شاید کمتر کسی در ایران توجهی به فرمانده میدانی عملیات پنجه عقاب داشته است. سرهنگ «چارلز آلوین بکویث» شخصی بود که فرماندهی نیروهای مهاجم آمریکایی در ایران را بر عهده داشت. سرهنگ بکویث از جمله افسرانی مهم و تاثیرگذار در تاریخ ارتش آمریکا به حساب می آید و پایه گذار یکی از معروفترین یگان های ارتش آمریکا یعنی نیروی دلتا است.

سرهنگ چارلز آلوین بکویث

این نظامی آمریکایی، متولد شهر آتلانتا در ایالت جورجیای آمریکا به تاریخ 22 ژانویه 1929 میلادی است. او که از دوران مدرسه به بازی راگبی مشغول شده بود، در دوران تحصیل در دانشگاه جورجیا نیز این بازی را ادامه داد و حتی امکان حضور در لیگ حرفه ای راگبی آمریکا یعنی NFL را نیز داشت اما به ارتش پیوسته و در سال 1952 با درجه ستوان دومی خدمت خود را در نیروی زمینی ارتش آمریکا آغاز کرد.

از حضور در جنگ کره تا عملیات مخفی در ویتنام

بکویث خدمت خود را در زمان جنگ کره و در لشکر هفتم پیاده نظام آغاز کرده و بعد از مدتی به لشکر 82 هوابرد ارتش آمریکا انتقال یافت. وی سپس برای یگان عملیات ویژه داوطلب شده و پس از پایان دوره مدرسه رنجر، دوباره به جنوب شرق آسیا و این بار ویتنام اعزام شد. او در این دوره در عملیات های مخفی بر ضد مبارزان ویتنامی شرکت کرد و در سال 1962 به آمریکا بازگشت.

جنگنیدن در کنار SAS انگلستان

در سال 1962 و در جریان برنامه تعویض نیروها، او به یگان عملیات ویژه ارتش انگلستان SAS پیوسته و در طول یک سالی که در کنار این نیروها بود حتی به همراه انها در شبه جزیره مالایا در جنوب شرق آسیا بر علیه نیروهایی که بر علیه دولت مرکزی قیام کرده بودند نیز وارد جنگ شد و بعد از بازگشت از انگلستان ایده راه اندازی یگانی به مانند SAS انگلستان در ذهن او شکل گرفت.
 
او در سال 1965 میلادی به ویتنام بازگشت و در طی پروژه ای به نام "دلتا" تعدادی از نیروهای ویژه آمریکا را برای انجام عملیات در ویتنام انتخاب کرد. در اوایل سال 1966 میلادی وی در جریان یک درگیری، شدیدا مجروح و به آمریکا بازگردانده شد. قبل از بازگشت دوباره به ویتنام در سال 1968 وی فرماندهی بخشی از آموزش های مدرسه رنجر ارتش آمریکا در ایالت فلوریدا عهده دار شده و تغییراتی را در آن بر پایه تجربیات جنگ ویتنام ایجاد کرد.

چارلز آلوین بکویث در ویتنام

بعد از بازگشت به ویتنام در سال 1968 وی فرماندهی یگانی از لشکر 101 هوابرد را بر عهده گرفته و عملیات های زیادی را رهبری کرد. بین سالهای 1973 الی 1974 نیز در تایلند مستقر بوده و مدیریت بخشی از افرادی را بر عهده داشت که به دنیال نیروهای مفقود شده آمریکایی در جنوب شرق آسیا بودند.

بکویث در سال 1975 میلادی به فرماندهی مدرسه عملیات ویژه نیروی زمینی ارتش آمریکا منصوب شده و به درجه سرهنگ تمامی رسید. در دهه 1970 میلادی حجم حملات بر علیه منافع کشورهای غربی خصوصا آمریکایی ها در بسیاری از نقاط جهان افزایش یافت. سرهنگ بکویث بر اساس تجارب به دست آورده در کنار نیروهای SAS انگلستان و همچنین حضورش در ویتنام سعی کرد که نیرویی برای اموری مثل مبارزه با نیروهای چریکی و رهایی گروگان در نیروی زمینی ارتش آمریکا ایجاد کند.

در ماه نوامبر سال 1977 میلادی یگان عملیات ویژه موسوم به "دلتا" در نیروی زمینی آمریکا به فرماندهی بکویث با ماموریت های اصلی شناسایی ویژه و رهایی گروگان شکل گرفت.

پنجه عقاب در صحرای طبس شکست

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بعد از تسخیر لانه جاسوسی در تاریخ 13 آبان 1358 ، آمریکایی ها تلاش های مختلفی را برای آزادی گروگان های خود انجام دادند و در نهایت به سمت گزینه نظامی رفتند. در 5 اردیبهشت ماه سال 1359 هجری شمسی هواپیماها و بالگردهای ارتش به قصد حمله به سفارت سابق آمریکا در تهران و آزاد کردن گروگان های آمریکایی وارد عمل شدند. نیروهای دلتا به فرماندهی و با حضور سرهنگ بکویث به سمت ایران گسیل شدند.

نیروهای آمریکایی در حال آماده شدن برای عملیات پنجه عقاب. سرهنگ بکویث در عکس های سمت راست بالا و پایین با پیراهن سفید

 در ابتدا این نیروها در صحرای طبس فرود می آیند اما در عین حال بخشی از بالگردهای آمریکایی دچار مشکل شده و عملیات لغو می شود. با ابلاغ دستور خروج از صحرای طبس توسط بکویث، یکی از بالگردهای CH-53 آمریکایی که به قصد سوختگیری از یک هواپیمای هرکولس از زمین برخاسته بود در طوفان شن (که به تعبیر امام راحل مامور الهی بودند) که به ناگاه آغاز شد گرفتار شده و با هواپیمای مورد نظر برخورد می کند.

این انفجار، فاجعه را برای اولین عملیات نیروهای دلتا تکمیل کرده و نیروهای آمریکایی به فرماندهی سرهنگ چارلز آلوین بکویث با از دست دادن 8 نفر از نیروهای عمل کننده و به جای گذاشتن جنازه برخی از کشتگان و لاشه هواپیما و بالگردها ایران را ترک کردند.

بعد از بازگشت به آمریکا وی در جریان جلسات تحقیقاتی درباره علل شکست آمریکا در این ماموریت شرکت کرده و پیشنهاد تشکیل یک فرماندهی جدید برای نیروهای ویژه ارتش آمریکا را داد که در نهایت منجر به تشکیل "فرماندهی عملیات ویژه مشترک"  موسم به " JSOC"  و فرماندهی عملیات ویژه نیروهای مسلح آمریکا موسوم به " USSOCOM" شد.

وی در سال 1981 با درجه سرهنگی از ارتش آمریکا بازنشسته شد، در حالی که بسیاری از دوستان و هم رده هایش در ارتش معتقد بودند اگر در عملیات نجات جاسوسان آمریکایی در ایران، موفق می شد می توانست ژنرالی برجسته در ارتش آمریکا شود. وی در تاریخ 13 ژوئن 1994 در شهر آستین ایالت تگزاس آمریکا از دنیا رفت و جنازه او در گورستان ملی فورت سم هیوستون در آستین تگزاس به خاک سپرده شد تا جعبه سیاه بزرگ ارتش آمریکا، با خاطراتی فراوان از مهمترین شکست نیروهای ویژه این کشور، زیر خاک مدفون شود.

خبرنگار شبکه 10 تلویزیون رژیم صهیونیستی گفت: شاید در اوایل هفته آینده به راز حضور بولدوزرها و نظامیان ارتش اسرائیل در طول مرزهای غزه پی ببریم.

 اطلاعات جاسوسی رژیم صهیونیستی نسبت به توانمندی‌ها و آمادگی‌های گردان‌های القسام شاخه نظامی جنبش مقاومت فلسطین (حماس) در نوار غزه نگرانی‌های مقامات صهیونیست در تل‌آویو را افزایش داده و آنها را به سمت ارائه طرح نظامی بی‌سابقه‌ای برای پیروزی نهایی! بر حماس کشانده است. روند رو به رشد قدرت نظامی حماس باعث شده که رژیم صهیونیستی از تلاش‌های معمولی خود برای تهدید به جنگ بر ضد مقاومت فلسطین دست برداشته و طرح اشغال کامل نوار غزه را مطرح کند.  

البته به نظر می‌رسد جنبش حماس نیز سیگنال‌های رژیم صهیونیستی برای آغاز احتمالی تجاوز جدید این رژیم را جدی گرفته و تحرکات و نقل و انتقالات خود در مناطق مرزی را تشدید کرده است. گرچه به نظر می‌رسد زمان برای آغاز تجاوز جدید رژیم صهیونیستی به نوار غزه در سایه التهاب موجود در منطقه مناسب نیست، اما این احتمال وجود دارد که رژیم صهیونیستی از مشغول بودن کشورهای منطقه و جهان به بحران‌های منطقه‌ای نظیر سوریه و یمن و همچنین پوشش ویژه رژیم‌های مرتجع عربی در راستای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی استفاده کند تا هجمه ای فراگیر و وحشیانه با هدف اصلی اشغال نوار غزه و ایجاد زمین سوخته در این منطقه را در دستور کار قرار دهد.

«محمد صالح النعیمی» رئیس بخش سیاسی اتحادیه نیروهای مردمی یمن در مصاحبه تفصیلی با شبکه «المیادین» یمن فاش کرده «یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های عربستان و کشورهای عضو ائتلاف ریاض برضد یمن، عزم و اراده درهم شکسته نظامیان آنها در میادین مختلف نبرد است. براساس آخرین اطلاعات به دست آمده بیش از 7 هزار نظامی و افسر درجه‌دار سعودی و عربی عضو ائتلاف برضد یمن به دلیل فرار از ارتش در زندان‌های ریاض به سر می‌برند. کشته‌های آنها اکنون به رقم هزاران نفر رسیده و اسرای بسیاری را در این تجاوز از دست داده‌اند. شمار زخمی‌ها هم به مراتب از تمام این اعداد اعلام شده بیشتر است.آخرین خبرهای به دست آمده نشان از این دارد که ائتلاف عربی در این تجاوز بیش از 22 هزار زخمی داشته و عربستان هم به تنهایی 7 هزار زخمی در بین نظامیانش داشته است.» وی همچنین تاکید کرد «در گذشته، ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان یک سری رویا و آرزوهایی داشتند و امیدوار بودند از طریق ادامه حملات نظامی برضد یمن به این خواسته‌های خود دست یابند، تمام این آمال و آرزوهای دشمنان یمن در برابر ایستادگی و مقاومت ملت و نیروهای ارتش یمن و مقاومت نقش بر آب شده و با شکست سنگینی مواجه شده‌اند. آنها این بار درحالی خواستار آتش بس شده‌اند، که می‌بینیم شرایط ائتلاف و عربستان به صورت کامل به زیان آنها است. البته ما هم اکنون نیز کاملا هوشیار هستیم و می‌دانیم، عربستان که معروف به نقض پیمان است، این بار هم نقض پیمان خواهد کرد و آتش بس را نقض می‌کند.»

تعدادی از دستاوردهای جدید دفاعی نزاجا در آستانه 29 فروردین که روز ارتش نامگذاری شده است، روز چهارشنبه با حضور امیر احمدرضا پوردستان فرمانده نیروی زمینی ارتش رونمایی و در اختیار یگان های تابعه این نیرو قرار گرفت.که از جمله آنها تانکی با نام "تیام" بود. با توجه به سوالاتی که در مورد شکل و تجهیزات نصب شده روی این تانک و نیز نحوه ورود و عملیاتی شدن "تیام" در نزاجا در بین کاربران مشرق و علاقمندان به دستاوردهای دفاعی ایجاد شده بود، در این گزارش به بیان این موارد پرداخته خواهد شد.

تیام که به معنای چشمانم و گرامی در فرهنگ لغات مورد استفاده قرار گرفته، در حقیقت یک ارتقاء بر روی ناوگان قدیمی تانک های ام 47 نیروی زمینی ارتش به حساب می آید. اما ام 47 های از کجا امده و تا به امروز در ایران چه کرده اند؟

 M-47 پیرمرد آمریکایی با 60 سال سابقه

تانکهای قدیمی ام 47 پاتن در اوایل دهه 1950 میلادی در زمان رژیم طاغوت از آمریکا خریداری شد. بر اساس اطلاعات منابع خارجی، ایران در حال حاضر چیزی نزدیک به 160 دستگاه از این تانکها را در اختیار دارد.

تانک M-47

ام 47 تانکی میان وزن بود که در سالهای اوایل جنگ سرد به منظور مقابله سیل پایان ناپذیر تانکهای روسی که در نقاط مختلف از جمله منطقه آلمان در حال رشد بودند، ساخته شد. این تانک در حدود 48 تن وزن داشته و با یک قبضه توپ 90 میلی متری مسلح شده بود.

عمده "ام 47 " های ایرانی در زمان جنگ تحمیلی، در خدمت لشکر 81 زرهی کرمانشاه بوده و در هشت سال دفاع مقدس نیز حضور داشتند. اما این تانک مشخصا در قرن بیست و یکم با شرایط اولیه خود حرفی برای گفتن نداشته و یا باید برای اوراق شدن استفاده و یا این که فکری برای تغییر اساسی در آن داده می شد.

سبلان؛ اولین ارتقاء برای ام 47 های ایرانی

سبلان در حقیقت برجک جدیدی بود که برای ام 47 های ایرانی ساخته شده و بروی این تانک نصب شد تا همچنان این تانک در خدمت ارتش باقی بماند. برجک مورد نظر در کناره های توپ و بخش های کناری برجک، شباهت خاصی به نمونه مورد استفاده در تانک ذوالفقار داشت و این موضوع نشان از افزایش بقاء پذیری و فاکتور حفاظت در این تانک دارد.

همچنین دو عدد سامانه نارنجک انداز مخصوص پرتاب نارنجکهای دود زا نیز بر روی دو طرف این برجک نصب شده بود که می تواند در مواقع خطر از آن برای پخش دود بهره برد. همچنین بر روی چرخ های تانک نیز یک پوشش حفاظتی افزوده شده بود.

نکته بعدی که شاید یکی دیگر از مهم ترین خصوصیات پروژه سبلان باشد، تغییر سلاح اصلی تانک ام 47 یعنی توپ 90 میلی متری به توپ 105 میلی متری بود. چند نکته در مورد این تغییر وجود دارد که بایستی به ترتیب به آن پرداخت. توپ 105 میلی متری موجود بر روی سبلان شباهت خاصی به گونه مورد استفاده بر روی تانک های ام 60 ایرانی و همچنین گونه ارتقاء یافته صمصام داشت. در حقیقت می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که این دو تانک ایرانی از یک توپ مشترک بهره می بردند. این توپ در حقیقت مدل L7 ساخت انگلستان می باشد که به نوعی مشهورترین توپ 105 میلی متری، خصوصا در جهان غرب به شمار می آید. آمریکایی ها حتی از این توپ در مدل اولیه تانک آبرامز نیز بهره بردند.

البته این مسئله در بخش آموزش نیز به کاهش زیرساختهای مورد نظر و در نتیجه صرفه جویی در هزینه می شود. بر اساس اعلام فرمانده نیروی زمینی هزینه آماده سازی یک تانک ام 47، یک سوم یک تانک تی 72 می باشد که تایید دیگری برای به صرفه بودن تولید این تانک می باشد.

اما نگاهی دقیق تر به برجک تانک سبلان نکته دیگری را نیز برای ما مشخص می کند و آن هم نصب سامانه پریسکوپ توپچی بر روی برجک این تانک است که کمک می کند تا کاربر مورد نظر به راحتی به کنترل محیط اطراف پرداخته و به هدف یابی بپردازد. می توان این گونه نتیجه گرفت که مسئولین نزاجا سامانه هدف یابی و پریسکوپ مخصوص توپچی مشترکی را برای هر سه تانک صمصام، ذوالفقار و سبلان در نظر گرفته بودند تا به نوعی استاندارد سازی را در تانکهای ایرانی به انجام برسانند.

تیام دومین ارتقاء برای ام 47 های ایرانی

اما تانک جدید "تیام" هم در حقیقت یک برجک جدید برای ام 47 های ایرانی محسوب می شود که البته دارای تفاوت های مشخصی خصوصا در بخش حفاظت با سبلان است. این برجک جدید نسبت به سبلان کمی کوچک تر بوده و در عین حال با زره های واکنشگر انفجاری نیز پوشیده شده است. این زره ها در هنگام برخورد مهمات ضد زره منفجر شده و مانع از اصابت گلوله یا موشک مورد نظر به بدنه تانک می شوند.

تجربیات نبردهای اخیر بر علیه گروه های تروریستی در عراق و سوریه ثابت کرده است که این زره های واکنشی شانس بقای زره پوش و خدمه را در برابر تهدیدات ضد زره به نحو قابل توجهی افزایش می دهد.

نکته جالب درباره این برجک جدید این است که زره های واکنشگر حتی بر بالای برجک نیز قرار گرفته اند و صرفا به بخش جلویی تانک و برجک بسنده نشده است. این حرکت می تواند تانک را در برابر تهدیدات حمله کننده از بالا به تانک نیز حفظ کند. با توجه به تجربیاتی که مستشاران ایرانی از نبرد در سوریه به دست آورده اند، موشک های" تاو 2 بی " از جمله قاتلان اصلی تانک های ارتش سوریه محسوب می شدند که نوع حمله آنها از بالا و اصابت بر روی برجک تانک بوده است و بر همین اساس، حفاظت از این محدوده، اهمیت ویژه تری یافته است.

سلاح اصلی تانک به نظر همان توپ 105 میلی است که بر روی "سبلان" نیز نصب شده بود. با استفاده از این توپ امکان استفاده از طیف وسیعی از مهمات های ضد زره و شدید الانفجار برای تانک "تیام" به وجود می آمد که اصولا توپ 90 میلی متری فاقد این توانایی بود. بحث دیگر این است که با استفاده از توپ 105 میلی متری مورد نظر یک گونه شبیه سازی بین تانکهای تیام، سبلان و صمصام ایران شکل می گیرد و هر سه تانک از یک نوع توپ و مشخصا یک نوع مهمات بهره می بردند؛ این امر پشتیبانی در زمان جنگ را از واحدهای استفاده کننده از هر سه تانک را راحت تر و البته ارزان تر می کند.

در تانک "تیام" همچنین یک قبضه مسلسل سنگین دوشکا با کالیبر 12.7 میلی متر اضافه شده است که قدرت درگیری با تهدیدات در فاصله کم را به تانک اعطا می کند.

در بحث پریسکوپ نیز یک دستگاه از این سامانه دیده بانی بر روی تانک تیام نصب شده است که شبیه به نمونه نصب شده بر روی تانک سبلان است. به نظر می رسد در این بخش نیز مسئولین صنایع دفاعی به دنبال همسان سازی سامانه های موجود بر روی تانک های ایرانی بوده اند.

در بخش پیشران نیز به دلایلی که در بالا برای تانک سبلان نیز اشاره شد به نظر می رسد که تیام نیز همچنان از پیشران تانک ام 47 بهره می برد چراکه سیستم پیشرانه این تانک سالها بدون مشکلی برای تانک مورد نظر کار کرده و می تواند سرعتی تا 60 کیلومتر بر ساعت را برای این تانک به ارمغان آورد و مسئولین نیز اشاره ای به تغییر در سیستم پیشرانه تانک سبلان نداشتند، می توان این گونه نتیجه گرفت که پیشران تانک مورد نظر همچنان به مانند تانک ام 47 یک دستگاه موتور بنزینی با توان 810 اسب بخار است که البته توان کامل سرویس و نگهداری از آن نیز در داخل کشور وجود دارد و شاید ارتقاء های محدودی نیز روی آن پیاده شده باشد.

اگرچه تانک هایی مانند سبلان و اکنون تیم نمی توانند جوابگوی نیازهای دفاعی نیروهای مسلح و نیروی زمینی ارتش باشند اما همچون بسیاری از ارتش های مهم جهان که هیچ تجهیزاتی را بیهوده بازنشسته نمی کنند، این تانک نیز می تواند در بخشی از پازل توانمندی های دفاعی کشورمان، نقش خود را ایفا کند و مسئولیت های بزرگتر را نیز به برادران قوی تری همچون ذوالفقار و کرار سپرد.